مطالبی که حتما باید آنها را بدانیم:

• مفاهیم ابتدایی در رشد
• موضوعات اساسی
• دیدگاه عمر
• تاریخچه روانشناسی رشد

مفاهیم ابتدایی

1. تعریف روانشناسی رشد (Developmental Psychology): علمی است که به مطالعه تغییرات سازگارانه همه جانبه از لحظه انعقاد نطفه تا پایان عمر می پردازد. انواع رشد جسمانی، هیجانی، عاطفی، جنسی
2. نظریه رشد (Development Theory): به محموعه اظهارات یکپارچه و منسجمی گفته می شود که موجب توصیف، تبیین و پیش بینی رفتار می شود.
3. یادگیری (Learning): به تغییرات نسبتا پایدار در توان رفتاری موجود زنده گفته می شود که بر اثر تجربه و تمرین حاصل شده باشد.
4. رسش یا نضج (Maturation): به تغییرات از پیش تعیین شده ژنتیکی گفته می شود که مستقل از تاثیرات محیطی است اما امکان یادگیری اکتسابی و محیطی را فراهم می کند و بیشتر حالت کیفی دارد.
5. نمو (Growth): یک برنامه ژنتیکی از قبل تعیین شده است که از لحظه انعقاد نطفه تا پایان دوره نوجوانی ادامه دارد و بیشتر حالت کمی (افزایشی) دارد.
6. تعریف رشد: مجموع تعاریف 3 و 4 و 5 تعریف رشد را ارائه می دهد.

موضوعات اساسی

موضوعات اساسی در رشد به 3 سوال پاسخ می دهد:

1. پیوستگی یا ناپیوستگی رشد: یعنی تغییرات از همان ابتدا وجود دارد و مرتبا به آن توانایی ها اضافه می گردد. ناپیوسته یعنی دارای مراحل است که به لحاظ مختلفی با هم متفاوت می باشد. (نظریه پیاژه ناپیوسته و نظریه ویگوتسکی پیوسته است)
2. آیا رشد از یک روند طبیعی پیروی می کند و یا اینکه چندین روند دارد
3. آیا رشد محصول طبیعت (ژنتیک، وراثت، فطرت) است یا تربیت (محیط، تجربه، اکتساب)

دیدگاه عمر

دیدگاه عمر چهار ویژگی دارد

1. رشد مادام العمر است و از زمان انعقاد نطفه تا لحظه مرگ ادامه دارد
2. رشد چند بعدی و چند جهتی است (جسمی، شناختی، هیجانی) – (افزایشی، کاهشی)
3. رشد چند موقعیتی.

تاثیر دوره سنی (اثر همدوره)

تاثیر تاریخی (اثراتی که غرب کشور بر اثر جنگ دید)

رخدادهای غیرهنجاری (وجود معلولیتها در رشد تاثیرگذار است)

4. کاملا شکل پذیر و انعطاف پذیر است. بطور مثال اگر دو قلوها را جدا کرده و یکی را در محیط غنی و یکی را در محیط ضعیف قرار دهیم، هرکدام به یک صورت شکل می پذیرند. در مورد انعطاف پذیری باید گفت که اگر یک کودک را در بیابان قرار دهیم به یک روش زندگی می کند ولی اگر در رفاه باشد به نحو دیگری زندگی خواهد کرد.

تاریخچه روانشناسی رشد

1. در قرون وسطی به نظریه فرم یافتگی پیشین معتقدند که کودکان همانند بزرگسالان کوچک هستند و همان قابلیتها را دارند.
2. پس از این نظریه، دوران حکمرانی حکومتهای مذهبی شروع شد.
3. در قرن هفدهم جان لاک آمد و معتقد بود که بچه ها همانند لوح سفید هستند و می توان آنها را همانطور که بخواهیم تربیت کرد.
4. در قرن هجدهم شخصی بنام ژان ژاک روسو آمد و اصلا قایل به تربیت نبود. او قایل به فطرت بود جمله معروف او این بود که کودکان وحشی های بزرگواری هستند که ذاتا خوبند.